Dàn ý Phân tích tác phẩm Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm hay nhất – Ngữ văn lớp 11

Đề bài: Phân tích tác phẩm Chiêu Cầu hiền sĩ của Ngô Thì Nhậm.

Bài giảng Giao phối hiền nhân – Cô Thúy Nhàn (giáo viên )

– Đôi nét về tác giả Ngô Thì Nhậm: Một nhà Nho tài ba, có nhiều đóng góp tích cực cho triều đại Tây Sơn

– Chiếu hiền là tác phẩm được sáng tác với mục đích kêu gọi các bậc hiền tài khắp nơi bỏ lòng đố kỵ, ra sức đem tài năng của mình phò tá vua trong công cuộc chấn hưng đất nước.

1. Quy luật hành xử của hiền nhân và mối quan hệ giữa hiền nhân và thiên tử

– Mở đâu là hình ảnh so sánh: “Người hiền như sao sáng trên trời”: nhấn mạnh, đề cao vai trò của bậc hiền nhân

– “Ngôi sao sáng sẽ chầu ngôi Bắc Thần”: quy luật tự nhiên ⇒ khẳng định việc hiền nhân phục vụ con Trời là cách ứng xử đúng đắn, tất yếu của ý trời.

– Khẳng định: “Nếu trốn… người hiền như vậy”: Nhà hiền triết có tài đi vào ẩn dật, ẩn dật như ngọn đèn khuất, như vẻ đẹp ẩn dật.

Nhân tài như vì sao sáng, cần phải nỗ lực để giúp Thiên tử trị vì, nếu không thì trái luật, đạo trời.

⇒ Lập luận chặt chẽ, thuyết phục, cách đặt câu hỏi chặt chẽ, thuyết phục

2. Hành trang của sĩ phu Bắc Hà và nhu cầu của đất nước

một. Hành trạng của võ sư Bắc Hà:

– Khi thời thế suy tàn:

+ Nặc danh, lãng phí nhân tài

+ Làm quan: sợ sệt, câm như hến, làm việc cầm chừng.

+ Một số “xuống biển xuống sông”: ẩn mỗi người một nẻo

⇒ Sử dụng hình ảnh lấy từ kinh điển Nho giáo hoặc mang ý nghĩa tượng trưng: Tạo lối nói tế nhị, châm biếm; thể hiện kiến ​​thức sâu rộng của nhà hiền triết

– Khi thời thế đã ổn định: “chẳng thấy ai ra” ⇒ Tâm trạng vua Quang Trung nóng lòng chờ đợi hiền nhân ra giúp nước

– Hai câu hỏi tu từ liên tiếp “Hay là ta có chút đức… hoàng tử”: Thúc giục, khiến người nghe tự suy nghĩ

⇒ Cách nói khiêm tốn nhưng thuyết phục, tác động đến nhận thức của người tài, buộc người nghe phải thay đổi hành vi

b. Hiện trạng và nhu cầu của thời đại

– Hiện trạng đất nước:

+ Buổi đầu khởi nghiệp, chính quyền chưa ổn định.

+ Biên cương chưa yên

+ Người dân chưa hồi phục sau chiến tranh

+ Đức vua chưa thấm khắp nơi

⇒ Nhận thức toàn diện: triều đại mới bắt đầu, mọi thứ mới bắt đầu nên còn nhiều khó khăn

– Nhu cầu thời thế: người tài phải phò vua

+ Sử dụng hình ảnh cụ thể “Trụ cột… trị yên”: Đề cao, khẳng định vai trò của hiền nhân

+ Trích lời Khổng Tử “Suy đi nghĩ lại…hay gì đó”: Khẳng định sự tồn tại của nhân tài trong nước

⇒ Kết luận hiền tài phải hết lòng phục vụ triều đại mới

⇒ Quang Trung là vị vua yêu nước, thương dân, có tấm lòng chiêu đãi hiền nhân. Lời lẽ: khiêm tốn, chân thành, tha thiết nhưng cũng kiên quyết, có sức thuyết phục cao

3. Con đường để người tài cống hiến cho đất nước:

– Cách tiến cử người tài:

+ Cả lớp được dâng thư bày tỏ quốc sự

+ Các quan được phép tiến cử người tài.

+ Những người cách chức được tự ứng cử.

⇒ Phương pháp cầu hiền đúng đắn, thiết thực, dễ thực hiện

– “Những kẻ … vinh”: lời kêu gọi động viên mọi người có tài, có đức ra giúp nước:

⇒ Quang Trung là vị vua có tư tưởng tiến bộ

4. Nghệ thuật

– Cách nói cổ

– Ngắn gọn, súc tích, tư duy rõ ràng, thần thái chặt chẽ, đủ lí lẽ ngắn gọn

– Tóm tắt những nét tiêu biểu về nội dung và nghệ thuật của văn bản

– Tác phẩm thể hiện tầm nhìn chiến lược của vua Quang Trung và triều đình Tây Sơn trong việc cầu hiền tài phục vụ sự nghiệp dựng nước.

Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:

chieu-cau-hien.jsp

Các bộ đề lớp 11 khác