Phân tích phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh hay nhất (2 mẫu)
Đề bài: Phân tích phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh.
Bài giảng: Tuyên ngôn độc lập – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên )
Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh rất độc đáo, đa dạng về ngôn ngữ, giọng điệu, thể loại và sắc thái biểu cảm. Một nhà văn uyên bác, có tài sử dụng tiếng Pháp, Hán, Việt để sáng tác thơ, truyện, chính luận; Ở khía cạnh nào, thể loại nào, anh cũng đạt được những thành tựu đặc biệt. Lối hành văn súc tích, ấn tượng: Người ta thường dùng thể thơ tứ tuyệt; Tuyên ngôn Độc lập chỉ có khoảng 1000 chữ, Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chỉ có 196 chữ,… Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chỉ có 196 chữ,…
Phong cách trần thuật trong truyện rất đa dạng; diễn biến về tình tiết, sự việc, diễn biến về giọng văn hóm hỉnh, hài hước, vừa sâu sắc vừa thấm thía. Cử chỉ khinh bỉ của Phan Bội Châu đối với Varen, hành vi của vua bù nhìn Khải Định mãi mãi là “cơ quan ngôn luận” ở đời!
Thơ tuyên truyền, vận động cách mạng được Người viết bằng thể thơ năm chữ, rất giản dị, dễ hiểu, đi sâu vào lòng người. Có lúc Bác dùng hình thức diễn ca lịch sử, có lúc Bác dùng hình thức ngụ ngôn, ẩn dụ để cổ vũ đồng bào đoàn kết, vùng lên đánh Pháp, đuổi Nhật (Cá chỉ, Hòn đá to, Con cáo và tổ ong, Nhóm lửa , Trẻ chăn trâu, Chơi trăng…).
Ngọn lửa cách mạng thắp sáng đất trời
Hãy tỏa sáng trên lá cờ độc lập và tự do!
Vụ cháy (01/08/1942)
Có lúc người dùng dùng lối chơi chữ để châm biếm, khinh miệt. Petron là một nguyên soái, tổng thống Pháp, người đã khiêm tốn đầu hàng Đức quốc xã:
Bán nước khoe khoang cứu nước
Nổi tiếng nhưng muốn nổi tiếng.
Già mà như chú, già mà ngu hơn,
Tiếng xấu mãi hoen ố sử xanh.
Trình Thống chế Petin (11-7-1942)
Người đã gọi Toàn quyền Đỗ – cu là “chú”, một tên hèn nhát chỉ biết “đồng đội”, cõng đít phát xít Nhật:
Đối với dân tộc Việt Nam, hãy ngửa mặt lên.
Gặp gỡ nhóm Fu Tang Zhi (…)
Giống như Thống chế Petron,
Bạn có thể tiếp tục cù lét mãi mãi!
Tặng quyền làm – cu (11/8/1942)
Thơ chữ Hán của Hồ Chí Minh mang vẻ đẹp trữ tình, súc tích và cổ điển. Mây, gió, trăng, hoa, tuyết, sông núi… là tâm hồn của Bác, có lúc chia sẻ nỗi niềm với thi nhân đang bị xiềng xích trong ngục tối; khi đồng hành, tâm sự với người lính trên con đường dài khói lửa. Thiên nhiên đã trở thành bộ ba của Bác. Người ta tả ít mà gợi nhiều. Cảnh vật và tâm hồn đồng điệu, nhiều thi vị, thanh cao:
Hương thơm thấu hồn,
Hướng của yếu tố bất mãn.
Cảnh (Cảnh chiều)
(Hương hoa thấm nhà ngục,
Nói với các tù nhân về sự bất bình)
Sơn Lậu chia sẻ kinh nghiệm sưu tập những giấc mơ,
Chính là báo Liên huyện mà.
Báo chí (Tin chiến thắng)
Tiếng chuông chợt thức giấc
Đó là tin thắng trận của Liên Khu.
Văn chính luận của Hồ Chí Minh thể hiện một phong cách đa dạng, đặc sắc và độc đáo. Những nhân vật, nhân chứng nêu trong “Bản án chế độ thực dân Pháp” là sự thật lịch sử mà kẻ thù của dân tộc ta không thể chối cãi! “Tuyên ngôn độc lập”, “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”, “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”,… là những bài báo lớn của thời đại Hồ Chí Minh; Những văn kiện lịch sử quan trọng đó đã thể hiện khát vọng độc lập, tự do và khí phách anh hùng của đất nước và dân tộc Việt Nam. Giọng mạnh mẽ, hùng hồn, hùng hồn vang lên như tiếng gọi tha thiết của sông núi:
“Hỡi đồng bào!
Chúng ta phải đứng lên!
Bất kỳ nam, nữ, bất kỳ già trẻ, không phân biệt tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Nếu là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp, cứu Tổ quốc. Ai có một gunpoint súng. Ai có gươm thì dùng gươm, ai không có gươm thì dùng cuốc, thuổng hoặc trượng. Mọi người phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước”.
Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
(Hà Nội, 19-12-1946).
Nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật chính luận của Hồ Chí Minh là sự đan xen giữa thơ và ý thơ, tạo nên chất trữ tình thiết tha, nồng nàn, có sức lôi cuốn mạnh mẽ:
Trăng trung thu sáng như gương,
Bác Hồ nhìn cảnh mà nhớ các cháu thiếu nhi.
Trung Thu Thư Gửi Thiếu Nhi (13-09-1951)
Nơi châu chấu chiến đấu với voi
Nhưng ngày mai voi sẽ bị moi ruột
báo cáo chính trị
(tại Đại hội đại biểu lần thứ II Đảng Lao động Việt Nam – 11/02/1951)
Việt Nam và Lào, hai đất nước của chúng ta,
Tình sâu hơn Hồng Hà, Cửu Long.
(Hữu nghị Việt Lào)
Tóm lại, văn thơ Hồ Chí Minh là di sản văn hóa tinh thần to lớn mà Người để lại cho đất nước và dân tộc ta.
Chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam sáng ngời trong thơ văn Hồ Chí Minh, mãi mãi là bài học dựng nước, bài học chiến đấu bảo vệ Tổ quốc cho mọi thế hệ người Việt Nam. Nam trên một hành trình vinh quang đến tương lai.
Văn học Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát huy cao độ những tinh hoa của nền văn hiến Đại Việt, đã kết hợp một cách tinh tế, hài hòa và sâu sắc mối quan hệ giữa tư tưởng và nghệ thuật, chính trị và văn hóa. văn học, giữa truyền thống và hiện đại.
“Hãy hát một bài ca về Ngài”.
Thơ Hồ Chí Minh là hành trang, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, của tuổi trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau.
“Tuyên ngôn độc lập” đã thể hiện cao đẹp và rõ nét phong cách chính trị của Hồ Chí Minh. Bác làm thơ phục vụ cách mạng. Trước khi cầm bút, ông tự hỏi: “Mục đích viết để làm gì? Viết cho ai? Viết về cái gì? Viết như thế nào?”. Đối tượng của “Tuyên ngôn độc lập” không chỉ đối với nhân dân Việt Nam mà còn đối với thế giới, đặc biệt là để nói với bọn đế quốc, thực dân đang âm mưu tái chiến tranh ở Việt Nam. Mọi luận điểm, luận cứ đều tập trung vào các đối tượng này và khẳng định quyền độc lập, tự do của dân tộc ta.
Những luận điểm Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu ra trong “Tuyên ngôn độc lập” là những bằng chứng không thể chối cãi. Chỉ một lời tố cáo, một mũi tên trúng hai đích: “Chúng lập nhà tù nhiều hơn trường học”. Đó là chính sách đàn áp khủng bố, ngu dân của thực dân Pháp.
Lối viết ngắn gọn, súc tích, giàu sức thuyết phục. Chỉ một câu 9 chữ mà làm nổi bật một tình thế chính trị: “Pháp chạy, Nhật đầu hàng, vua Bảo Đại thoái vị”. Cách dùng từ của Bác thật chính xác và gợi cảm. Văn chính luận, bản chất của nó là luận cứ và luận chứng. Tuy nhiên, cũng có lúc xuất hiện những hình ảnh vô cùng xúc động: “Chúng tắm các cuộc nổi dậy của chúng ta trong bể máu”. Cách dùng từ, đặc biệt là động từ, trạng từ vừa chính xác vừa sắc sảo: “giết…”, “tống khứ…”, “xóa sạch…”, “xóa sạch…” hết…”. Phong cách của Bác rất tinh tế, linh hoạt trong việc sử dụng phép điệp ngữ, cấu trúc đối xứng, trùng điệp, tăng cấp… tạo nên những câu văn hay, ý tứ sâu sắc, ấn tượng:
“Một dân tộc đã anh dũng chống ách nô lệ của Pháp 80 năm, đã anh dũng đứng về phía Đồng minh chống xâm lược trong nhiều năm, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”
Hồ Chí Minh viết “Tuyên ngôn độc lập” vào tuần cuối tháng 8-1945, tại số nhà 48 Hàng Ngang, Hà Nội, ngay sau khi Người từ chiến khu Việt Bắc về Thủ đô (26-8-1945). . Hồ Chí Minh từng nói rằng, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, chỉ những lúc soạn thảo “Tuyên ngôn độc lập” mới là lúc “sảng khoái nhất” của Người.
“Tuyên ngôn độc lập” đã kế thừa và phát triển bài thơ “Thần” của Lý Thường Kiệt, “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi. Đó là bản hùng ca của thời đại Hồ Chí Minh, thể hiện khát vọng độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam anh hùng. Với giá trị lịch sử to lớn, với lập luận mạch lạc, sắc bén, hùng hồn, “Tuyên ngôn độc lập” là một nét chấm phá rực rỡ góp phần làm rạng rỡ nền văn hiến Việt Nam. Trong hồi ký “Những năm tháng không thể nào quên”, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết:
“Bản án chế độ thực dân Pháp” có từ 30 năm trước. Nhưng hôm nay là ngày chế độ thực dân Pháp bị đưa ra xét xử công khai tại Việt Nam. Lịch sử đã sang trang. Một kỷ nguyên mới bắt đầu: Kỷ nguyên Độc lập, Tự do, Hạnh phúc… Cả dân tộc đã hồi sinh. Còn rất nhiều khó khăn phía trước. Nhưng đối với bọn đế quốc, muốn khôi phục lại thiên đường đã mất, mọi chuyện không còn dễ dàng như trước nữa.”
Bản “Tuyên ngôn độc lập” là kết quả 80 năm đấu tranh của nhân dân ta, là kết tinh xương máu của hàng triệu người dân Việt Nam:
“Tự do đã nở hoa,
Trên dòng máu đỏ, trên đồng Việt Nam”.
(Tố Hữu)
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
Tuyen-ngon-doc-lap-1.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác