Top 3 bài Phân tích tác phẩm Vào phủ Chúa Trịnh hay nhất (Bài văn mẫu 2) – Ngữ văn lớp 11

Đề bài: Phân tích đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” của Lê Hữu Trác.

Bài giảng Vào phủ Chúa Trịnh – Cô Thúy Nhàn (giáo viên )

Lê Hữu Trác là một danh y, nhà văn, nhà thơ lớn cuối thế kỷ 18. Trong sự nghiệp văn học của mình, tác phẩm “Biên niên sử Thượng Hải” là tác phẩm tiêu biểu nhất của ông. Tác phẩm đã phơi bày hiện thực đời sống xã hội cuối thế kỷ 18, đặc biệt là cuộc sống xa hoa chốn cung đình. Tất cả những vẽ này được phác họa đầy đủ qua đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh”.

Mở đầu tác phẩm, tác giả thuật lại lí do vào phủ Chúa, thời gian được ghi lại rất chi tiết: “Mùng một tháng hai. mở… Có thánh chỉ triệu về…”.Và rồi khung cảnh trong hoàng cung lần lượt hiện ra dưới sự quan sát tỉ mỉ, cẩn thận của tác giả.

Đường vào cung phải đi qua nhiều cửa, hành lang quanh co nối tiếp nhau, mỗi cửa đều có lính canh, khi ra vào phải có thẻ, khung cảnh rất trang nghiêm, được bảo vệ cẩn mật. Không chỉ vậy, dưới con mắt của Lê Hữu Trác, ông còn nhận ra rằng “khắp nơi cây cối um tùm, chim hót líu lo, hoa đua chen; Gió đưa hương thoang thoảng.” Trước cảnh ấy, tác giả nhận xét: “Bước chân vào đây, hay phú quý của bậc vua chúa thật là khác thường dân”. Cách bình luận hết sức bình tĩnh của tác giả đã phần nào bộc lộ thái độ phê phán cuộc sống xa hoa, hưởng thụ nơi đây.

Nhưng khung cảnh càng choáng ngợp hơn khi vào sâu trong hoàng cung, những “cây lạ, đá lạ” mà anh chưa từng thấy lần lượt xuất hiện. Đồ dùng trong hoàng cung cũng rất đẹp và sang trọng: đồ tế tự đều sơn son thếp vàng, lều gấm, giá sách… đều là những thứ trên đời chưa từng thấy, khiến Lê Hữu Trác vô cùng thích thú. “Tôi chỉ có thể nhìn lên và sau đó cúi đầu xuống.” Khung cảnh chốn hoàng cung vô cùng tráng lệ, lộng lẫy không gì sánh bằng, đây là biểu hiện của một cuộc sống xa hoa, cầu kỳ khác hẳn với cuộc sống đời thường.Nhưng khung cảnh vàng son này lại bị giam cầm thiếu sức sống và ngột ngạt. Khung cảnh ấy khiến ta liên tưởng đến bài văn của Vũ Trung Phạm Đình Hổ với lời bình: “Hễ đêm thanh vắng, tiếng chim hót tứ phía, hay giữa đêm ồn ào như mưa như trút, Phá tổ vỡ đàn, người tỉnh biết là là một triệu bất thường.” Khung cảnh đó cũng là điềm báo trước về cuộc sống sa đọa của xã hội, vương triều đã bước vào thời suy vong và sẽ sớm đi đến hồi kết.

Cách sống trong cung điện hoàng gia cũng rất khác thường. Vào phủ chúa thì phải có thánh lệnh, mỗi lần ra cửa phải có thẻ nên phủ chúa được bảo vệ rất nghiêm ngặt. Người hầu đông đúc, nhộn nhịp, khi tác giả lên cáng vào phủ chúa, có “đầy tớ chạy trước hô đường” và “người cáng chạy như ngựa xổ lồng”, khi ở trong hoàng cung. “Người gác cổng bận loan tin”. , người có việc làm ăn tới lui như khung cửi”. Cách xưng hô rất kính cẩn, lễ phép của “thánh đồng”, “đồng cung hoàng tử” với một cậu bé mới hơn sáu tuổi, thứ bậc được thiết lập rất rõ ràng và chặt chẽ. Không khí buổi khám bệnh rất trang nghiêm và khẩn trương, trước khi vào khám, Lê Hữu Trác dù tuổi đã cao vẫn phải cúi lạy một đứa trẻ, để được xem thi thể của thái tử, một vị quan phải đến xin phép cởi ra. thủ tục vô cùng rườm rà, phức tạp Qua đó ta thấy được quyền lực tối thượng cùng với cuộc sống xa hoa đến tột độ và sự lạm quyền của bọn chúa chúa.

Trước cuộc sống xa hoa, nhưng yếm khí, tác giả đã chẩn đoán ngay nguyên nhân chính xác căn bệnh mà Thái tử mắc phải: “Ở ẩn dưới màn che, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ ẩn tàng suy yếu”. Quả thật lời chẩn đoán của ông vô cùng chính xác, do cuộc sống thừa mứa vật chất mà thiếu vận động, sống trong không gian tối tăm, ngột ngạt, thiếu không khí khiến các cơ quan nội tạng ngày càng suy yếu, người ngày một gầy đi. Nhưng sau khi mắc bệnh, anh rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, tin vào khả năng chữa bệnh của mình nhưng lại sợ bị danh lợi trói buộc, không tiếp tục cuộc sống tự do, tự tại, ẩn dật mà mình yêu thích nữa; nếu không xử lý sẽ không đúng với lương tâm của người bác sĩ. Và cuối cùng, ông quyết định làm theo lời bác sĩ, cẩn thận kiểm tra và điều trị bệnh cho thái tử. Qua đó, ta thấy Lê Hữu Trác là một thầy thuốc tay nghề cao, tấm lòng trong sáng, luôn hết lòng vì bệnh nhân, đồng thời ông cũng là một người coi thường danh lợi.

Đoạn trích thể hiện tài năng nghệ thuật đặc sắc trong ngòi bút kí của Lê Hữu Trác. Nghệ thuật miêu tả, ghi chép rõ ràng, chân thực, tạo niềm tin ở người đọc. Những chi tiết tiêu biểu được lựa chọn, ấn tượng về khung cảnh hoàng cung, hình ảnh thái tử phi,… tất cả đều ngầm lên án, phê phán cuộc sống xa hoa nơi hoàng cung. Sự kết hợp hài hoà giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm tạo nên sức hấp dẫn và làm tăng giá trị hiện thực của tác phẩm. Giọng văn châm biếm, hài hước nhẹ nhàng, kín đáo cũng là một yếu tố góp phần tạo nên thành công cho tác phẩm.

Qua đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh, Lê Hữu Trác không chỉ vẽ nên cuộc sống xa hoa nơi phủ chúa với lối sinh hoạt hết sức rườm rà, yếm khí nơi đây. Nhưng đồng thời sau những dòng ấy cũng thể hiện tâm tư, sự xúc động của tác giả trước lối sống giàu sang phú quý và tấm lòng, nhân cách cao cả của một người thầy thuốc.

Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:

jsp

Các bộ đề lớp 11 khác