Top 4 bài Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục hay nhất – Ngữ văn lớp 11

Đề bài: Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

Nguyễn Tuân là một trong những nhà văn tiêu biểu nhất của văn học Việt Nam từ trước đến nay. Các tác phẩm của ông thường có nhiều thành công lớn về mặt nghệ thuật. Bên cạnh lối viết lãng mạn, thủ pháp tương phản,… thì nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng tạo ấn tượng khó phai, góp phần làm nên thành công của truyện ngắn. Điều đó được thể hiện sinh động qua diễn biến tâm lý nhân vật chính của truyện – nhân vật Huấn Cao, đặc biệt là diễn biến thái độ của ông đối với nhân vật quản ngục.

Huấn Cao là nhân vật được tác giả xây dựng bằng tất cả tình yêu và sự kính trọng. Ông là một anh hùng đầu đội trời, chân đạp đất, có một không hai tài “văn có tài”, văn võ song toàn. Chỉ vì không chịu bị giam cầm trong một xã hội còn nhiều bất công, bất công mà ông đã cùng nhân dân nổi dậy chống lại triều đình. Cuối cùng anh phải lỡ một đời anh hùng tài năng và bị tống giam.

Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật của mình, tác giả đã xây dựng một không gian rất khác, đó là nhà tù, chính trong từ nhà tù này là địa điểm “lý tưởng” để diễn ra cuộc đối đầu giữa hai luồng tư tưởng. tư tưởng – hai thế lực thù địch: một bên là bọn quan lại phường đại diện cho chính quyền phong kiến ​​thối nát, bảo thủ, tàn ác đương thời; Một bên là những kẻ “phản loạn”, những “giặc cỏ” – những anh hùng nổi dậy vì bất bình trước cường quyền. Hiểu rõ điều đó hơn ai hết, ngay từ đầu Huấn Cao đã tỏ ra nóng nảy với thái độ khinh khỉnh coi thường viên cai ngục. Nhưng than ôi, đời vẫn thế. Tham ô, bảo thủ, độc ác là từ dành cho người khác, nó không hẳn áp dụng cho tên cai ngục tỉnh Sơn, nơi Huấn Cao đang bị giam giữ.

Xây dựng nhân vật quản ngục, người đọc như được gặp một nhân vật hoàn toàn đối lập với Huấn Cao, ngược lại, quản ngục là một người có tấm lòng “biệt tài”, được người đời ngưỡng mộ và sùng bái. Huấn Cao chữ đẹp và thực sự là người có chút “thiên lương”. Cùng với hình tượng nhân vật Huấn cao lớn, viên quản ngục hiện lên thật đẹp, thật đáng ngưỡng mộ một con người có tấm lòng cao đẹp. Dù lâm vào thế nguy hiểm, giữ sinh tử nhưng viên quản ngục vẫn thức tỉnh lương tri.

Nhận ra điều này, Huấn Cao với tất cả phẩm cách của một nhà Nho chân chính đã cúi xuống, nâng đỡ và phủi bụi cho một tâm hồn đang bên bờ vực tội lỗi. Huấn Cao dành những lời trăn trối cuối đời cho quản ngục, dành tiếng nói yêu thương vang vọng từ sâu thẳm tâm hồn khuyên quản ngục nhắc nhở mình hãy trở về trời.

Diễn biến thái độ của Huấn Cao là một quá trình biện chứng phức tạp. Lần đầu tiên “ra mắt” quản ngục tỉnh Sơn, Huấn Cao đã có thái độ và việc làm đầy thách thức: “nặng đô”. Trong cái “hố mạnh” rất tự nhiên ấy ẩn chứa một thái độ khinh thường: xiềng xích của bạn là gì? Tôi đang cố gắng đuổi rệp, còn bạn giống như những con bọ bám trên mặt đất. Sau khi vào tù, thái độ của anh ta vẫn không thể trịch thượng hơn. Trong khi viên quản ngục vì nghèo thật thà mà hết lòng ưu ái cho anh và đồng đội thì anh ta luôn tỏ ra: “bất kính”. Khi viên cai ngục đến gặp ông trong nhà tù “đóng cửa” và hỏi: “Hãy nói cho tôi biết ông muốn gì, tôi sẽ cố gắng cung cấp”, ông lạnh lùng trả lời: “Ông yêu cầu tôi muốn gì? Tôi chỉ muốn một điều: Đừng”. đừng đặt chân vào đây.” Lão rất thoải mái trong vũng bùn khắc nghiệt đó, hẳn thái độ này đã nằm trong dự tính của Huấn Cao: càng tỏ ra dửng dưng, lão càng tỏ ra khinh thường bọn “ tiểu nhân giữ người làm tù”, họ không bao giờ làm thế. khiến anh sợ hãi, họ đang mất hết quyền lực.

Có thể nói, thái độ như trên của Huấn Cao đối với quản ngục là tất yếu. Vì ông không biết sự mâu thuẫn trong số phận của viên quản ngục. Trong tâm trí anh bây giờ, anh đại diện cho chính phủ mà anh ghét: ông ta là kẻ thù của anh. Còn Huấn Cao, con người ông không chỉ là tài năng kiệt xuất, ông còn tiêu biểu cho nhân cách và khí phách của một bậc anh hùng. Người đã hy sinh vì chính nghĩa, cái chết còn nhẹ như lông hồng, sao lại sợ kẻ hèn hạ giữ chữ tín? Ông là người đầy lòng tự trọng “Ta sinh ra không phải do vàng bạc châu báu hay quyền thế ép buộc ta (…) bao giờ”. Câu khẳng định ấy khiến ta liên tưởng đến ý thơ cao cả “Nhất sinh hiến hoa mai” của Cao Bá Quát, hay nụ cười “Khinh địch vạn quân” ​​của Lỗ Tấn hay quan niệm thâm thúy “Các ông chỉ có thể quỳ gối trong hai trường hợp: uống nước nhớ nguồn hái hoa Với nhân cách cao thượng như vậy, trong mắt Huấn Cao, ông chỉ coi viên quản ngục là một kẻ tiểu nhân lôi kéo theo cái chính quyền thối nát mà ông căm ghét: tất cả chỉ là những kẻ hèn hạ, đê hèn. dừng lại!

Thái độ này của Huấn Cao càng khiến người đọc khâm phục ông hơn. Không cúi đầu trước thế lực xấu xa, thế lực xấu xa; Biết căm ghét cái ác đến cùng, điều đó chỉ có ở những con người có cái tâm rực rỡ như mặt trời, trong như nước ngọt từ nguồn và thanh cao như đóa mai trên đỉnh núi. Nếu câu chuyện đi theo hướng đó thì thật tuyệt. Nhưng nhà văn Nguyễn Tuân không muốn chạy theo lề thói của cuộc đời (ông là một nhà văn đầy cá tính!). Quản ngục của Nguyễn Tuân không hẳn như quản ngục bình thường. Anh là một tâm hồn kỳ lạ, quanh co. Hiểu được con người ấy, Huấn Cao đã có một thái độ khác hẳn, trái ngược hoàn toàn ngay từ đầu.

Anh cảm thấy tiếc nuối vì “biết đâu, một người như trưởng phòng lại có tấm lòng khác người và tài năng”, bởi “suýt nữa, tôi đã phụ một tấm lòng trên đời”. Bởi vậy, dù là người rất “gian tình”, “trừ tri kỷ, ít khi cho lời” thì giờ đây, những lời trăn trối cuối cùng của cuộc đời ông lại dành tặng cho viên quản ngục. Không những thế, anh ấy còn coi người đó như một nơi để đưa ra lời khuyên và lời khuyên. Đoạn văn tả cảnh cho chữ, cho chữ trong tác phẩm gây nhiều xúc động cho người đọc, xứng đáng là một trong những tác phẩm hay nhất của nền văn học Việt Nam.

Đó thực sự là “Cảnh tượng chưa từng thấy”. Nguyễn Tuân đã tập trung ngòi bút, tài hoa, sự bay bổng vào khung cảnh này. Viết chữ, cho chữ, chiêm ngưỡng chữ thánh hiền… Khung cảnh ấy chỉ gợi tả những gian phòng học hành trang nghiêm, trang nghiêm của những học trò tài cao học giỏi. Còn nhà tù từ đó, nơi “buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, đầy mạng nhện, bãi đất ngổn ngang phân chuột, phân gián, tưởng chỉ là đáy của một xã hội nhơ nhớp, nhơ nhớp”.

Nhưng vào đêm yên tĩnh trước ngày đọc Kinh Giải tội, việc trao Lời thánh đã diễn ra trong nơi tối tăm đó. Ở đây, người đưa thư là một con nợ tài ba, người nhận thư là viên quản ngục – một con người mà xã hội chỉ coi là kẻ bên lề cuộc sống cao sang và sôi nổi này. Cái tâm của người trao – người tù hồn nhiên vút cao còn nhân vật hiền triết khoác lên mình thân phận tù đày “với gông cùm trên cổ”. Viên cai ngục “lắc” ậm ừ như nhận lấy ân huệ của tử tù.

Đêm sâu thăm thẳm, ngục tù âm u, tĩnh mịch giữa đêm đen, so với hào quang của tội lỗi, bất công trong ngục tù, bỗng ánh đuốc dầu đỏ rực bừng lên, “mùi mực” thơm phức. Ánh đuốc, hương thơm của mực hay chính là ánh sáng, hương thơm của nhân cách nhu mì, của chữ thần thánh hiền, ánh đuốc rực rỡ soi “ba đầu cùng nhau” trên vuông lụa trắng “còn nguyên vẹn hồ lần”. Khung cảnh thiêng liêng và trang trọng quá! Bóng tối không dập tắt được ngọn đuốc, màn đêm không che được màu trắng tinh của dải lụa, mùi phân gián hôi thối không ngăn được mùi thơm cay nồng lan tỏa vào tâm hồn con người.

Cao, tiếng của cái đẹp…, tiếng khuyên con người quay về với cái thiện “ở đây mê muội khuyên thầy… về đi, chớ ở đây nhơ nhớp” tâm hồn đoan trang. Còn viên cai ngục chỉ biết nghẹn ngào thốt lên: “Kẻ si tình này xin bái phục”. Vì vậy, Cái đẹp đã biến cái ác thành cái ác và nói như Dotstoyevki “Cái đẹp đã cứu thế giới”. Không gian vắng lặng và yên tĩnh, nếu có tiếng động thì là giọng của Huân. Lời khuyên chân thành của Huấn Cao “đây không phải là nơi treo lụa” cũng khẳng định một điều: Cái đẹp không thể sống chung, sống chung, sống chung với cái ác, cái xấu.

Sau câu nói của Huấn Cao, không gian im phăng phắc. Lặng lẽ để cái Thiện, cái Đẹp vang lên… Và lúc ấy, quản ngục Huấn Cao từ thế đối diện, hòa vào chỉ với niềm tôn kính trang trọng, vô bờ bến đối với Cái Đẹp, Cái Thiện. của cuộc sống này.

Sự thay đổi thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục không có gì đáng ngạc nhiên hay chạnh lòng. Vì Huấn Cao là người dũng cảm nên quản giáo không hoàn toàn gian ác. Hơn thế nữa, họ gặp nhau trong tình yêu và sự tận tụy với Cái Đẹp. Vì vậy, ta có thể hiểu cái cách họ đi từ đối lập đến hòa hợp trong tiếng thơm của chữ Thiên Lương. Không chỉ vậy, trong nhân cách Huấn Cao còn là một con người đầy tinh tế, độ lượng, trọng người có thiện chí. Anh cảm thấy một trái tim đã cho từ tội nhân của Tốt. Trong tù, cuối đời, ông không ngờ gặp được tri kỷ, tri kỷ!

Miêu tả thành công diễn biến thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật vẻ đẹp nhân cách của nhân vật ông yêu. Đó thực sự là hình mẫu lý tưởng cho một con người tài hoa, nhu mì và độ lượng – một biểu tượng hoàn hảo cho cái Đẹp và Cái Thiện. Qua sự chuyển biến trong tâm lí nhân vật, nhà văn cũng khẳng định một điều: Cái thiện có thể sinh ra từ cái ác (lương thiên hạ quản ngục được ban cho ngục) nhưng không thể sống chung, sống lẫn lộn. cùng với cái ác (Huấn Cao có lần coi thường viên quản ngục vì lầm tưởng đó là kẻ gian ác rồi khuyên ra tù để giữ gìn “thiên lương”).

Huấn Cao là hình tượng văn học đẹp đẽ, hoàn hảo nhất từ ​​trước đến nay trong nền văn học nước nhà. Nhưng hình ảnh đó không cứng nhắc hay lý tưởng hóa trong ngòi bút của nhà văn. Ngược lại, nó vô cùng sinh động vì có một quá trình tư duy logic và biện chứng. Điều đó càng khẳng định sự thành công của Chữ người tử tù và thêm một lần ngợi ca tài năng độc đáo của tác giả Nguyễn Tuân trong nền văn học Việt Nam mà hiếm có những nhân vật văn học nào có được như vậy.

Huấn Cao trong chữ người tử tù thật đẹp đẽ, đáng khâm phục. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, cái chết cận kề nhưng người anh hùng này vẫn chấp nhận, vẫn dũng cảm và kiên cường. Hình tượng nhân vật như một tấm gương để thế hệ chúng tôi suy nghĩ mà noi theo.

Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:

viet-bai-lam-van-so-5.jsp

Các bộ đề lớp 11 khác